تاریــخ پرفرازونشــیب مســاجد از صــدر اول تاکنــون، آیـات و روایـات واردشـده پیرامـون ایـن مـکان مقـدس، میــزان توجــه اولیــای دیــن، تشــکیل حلقههــای علمــی و هســتههای مقاومــت و بهطورکلــی شــکلگیری جریانهـای اجتماعـی و انقالبهـای بـزرگ بـا محوریـت مسـجد، همگـی حاکـی از اهمیـت ایـن پایـگاه تأثیرگـذار اســامی در جوامــع بشــری اســت. بــرای کســی تردیــدی نیســت کــه مســجد برتریــن و واالتریــن مــکان عبــادت و یــاد خداونــد متعــال اســت کـه همـواره چـراغ پرفـروغ هدایـت و عالمـت توجـه بـه همـه خوبیهـا و مـکارم اخالقـی و سـجایای انسـانی بـوده و روشهـای مـادی و زندگـی هـوس مدارانـه و تکاثـری را ً در تربیـت انسـانها بـه سـمت خیـر طـرد کـرده و دائمـا و صــاح و جلوگیــری از آســیبهای اجتماعــی نقــش اساســی و محــوری داشــته اســت. اگـر کسـی بـه کمالـی رسـید و رشـدی معنـوی داشـت و سـلوکی تـا فنـاء فـی اهلل پیـدا کـرد همـه در مسـجد بـوده اسـت. رســول گرامــی اســام J، اولیــن بنــای مســجد را بعــد از هجــرت بــه مکــه و قبــل از ورود بــه مدینــه در قریـهای بـه نـام »قبـا« پیریـزی کردنـد و همیـن مسـجد ِ کـه خـود حضـرت هـم در سـاخت آن بـه اصحـاب کمـک کردنــد، در عیــن ســادگی، مفتخــر بــه خطــاب الهــی میشـود و طبـق آیـهی 108 سـوره مبارکـه توبـه، خـدای ً میفرماینـد بنـای مسـجد قبـا از روز اول متعـال صریحـا بـر اسـاس تقـوا بـوده اسـت. بعـدازآن بـود کـه »یثـرب«، »مدینـه« شـد؛ یعنـی ورود ّ ّ ـت و تمـدن صحیـح و شـکوفا شـدن جامعـه بـا بـه مدنی داشـتن حیـات طیبـه، نمیشـود مگـر از طریـق مسـجد. مسـجد بنـا شـد، حکومـت اسـامی شـکل گرفت و سـتاد مدیریتـی و عملیاتـی هـم مسـجد بـود. ایـن چرخـش 180 درجـه نشـان میدهـد کـه شـیطان از هـر طریقـی بـرای رخنـه در بیـن مسـلمین و بـر هـم زدن اتحـاد ایشـان و حرکـت در صـراط مسـتقیم الهـی، اسـتفاده میکنـد و بـه هـر دسـتآویزی چنـگ میزنـد؛ حتـی پایـگاه مقدسـی بـه نـام مسـجد.
